زندگی نامه آیة الله العظمی فقیه سبزواری



 

به بهانه آغازین روز برگزاری اولین جشنواره بین المللی جیگی جیگی:

قصه مطرب دوره گردی که از فرش به عرش رسید

 

به بهانه آغازین روز برگزاری اولین جشنواره بین المللی جیگی جیگی:

قصه مطرب دوره گردی که از فرش به عرش رسید

 

 

ایران تئاتر- علی رحیمی: هنرمندان مشهدی با مزین نمودن عنوان اولین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی کشور به نام جیگی جیگی ثابت کردند که که از فرش به عرش رسیدن آنقدرها هم بی حساب و کتاب نیست.

اولین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی جیگی جیگی از امروز در مشهد برگزار می شود. جشنواره ای که عنوان آن اگرچه برای خیلی از مردم ایران زمین و حتی هنرمندان این خطه غریب است اما برای مردم مشهد که روزگاری را با آواز او از خواب بر می خواستند و با ضرب دستانش شاد می شدند، مملو از خاطرات به یادماندنی و شورانگیز است.

 

جیگی جیگی کیست؟

جیگی جیگی یا همان جیگی جیگی، ننه خانم شهرت نوازده دوره گردی در محله نوغان مشهد است که اگرچه هیچ وقت، هیچ یک از هم محلی ها نام واقعی او را ندانست اما کمترین کسی را می توان نام برد که دهه 30 را دیده باشد اما پای مجلس او ننشسته باشد.

مردی با قامتی متوسط، شانه های پهن، صورتی استخوانی، موهای بلند خرمایی رنگ و البسه ای شبیه جامه جنوب خراسانی ها با کلاهی که دم روباهی حمایل آن بود و تنها وظیفه خود را شاد کردن مردم بدون کوچکترین توقعی، می دانست.

هر روز صبح از آلونک محقر خود در کانال انتهای کوچه نوغان حوالی نزدیک دبیرستان حاج تقی آقا بزرگ امروزی بیرون می آمد، رو به حرم مطهر آقا امام رضا(ع) سلامی می کرد و با تنبکی که در بغل داشت ضربی می گرفت و آوازی سر می داد. آوازی شاه بیت آنها هنوز هم در اذهان بسیاری به یادگار مانده است:

جیگی جیگی ننه خانم

بیا بشین روی زانوم

روی زانوم سنجد داره

کمی بخور قوت داره

 

جیگی جیگی ننه خانم

بیا بشین روی زانوم

تو با لخنه نیمکت دره

نومزد بازی لذت دره

 

جیگی جیگی ننه خانم

درد دلت مو می دونم

بیا بریم وکیل اباد

وکیل آباد تختی دره

پتختی و مطبخی دره

 

و.

با صدای آواز جیگی جیگی، مردم دور او جمع می شدند و معرکه گیری با چهارپایه ای که چند عروسک روی آن با نخ به انگشتان دستش وصل شده بودند و ساز و آوازهای شاد و هیجان آور آغاز می شد.

 

چرا جیگی جیگی ماندگار شد

جیگی جیگی یک مطرب دوره گرد ژولیده بود که گسترده نام آوری اش از مردم محله نوغان و با کمی اغماض مشهد بیشتر نمی رفت و بی شک زیادند از این دست دوره گردهایی که با نسیمی می آیند، با بادی روزگار در می نوردند و در آخر با طوفانی کنده می شوند. اما راز ماندگاری جیگی جیگی چیست؟

آیا می توان اعتبار جیگی جیگی را به آوازی که می خواند، به سازی که می زد و یا حتی عروسکی که می رقصاند پیوند داد؟

از برآیند روایاتی که از نسلهای گذشته به ارث رسیده و  نقلهای پیرمردان و پیرنی که خود او رادیده اند، دو عامل باعث زنده ماندن نام جیگی جیگی ننه خانم شده است:

اولین عامل حسن ادب و احترامی است که نسبت به شعایر عرفی و دینی و نمادهای مذهبی دارد. کسانی که هنوز خاطرات حضور وی را به یاد دارند، متفق القول بر این موضوع تاکید دارند که او در گذر از هر کوچه که دسترسی و رویت گنبد و بارگاه حضرت ثامن الحجج(ع) به سادگی میسر بود؛ بلافاصله تنبکش را به نشانه احترام و ادب، بر پشت و یا زیر لباس پنهان می کرد و پس از  اطمینان از محو شدن چشم انداز گنبد، آوازه خوانی و تنبک زنی را شروع  می کرد.

ضمن آنکه مجالس جیگی جیگی در ماه های محرم و صفر  به احترام سوگواران حسینی  تعطیل بود.

دومین عامل اعتبار بخشی جیگی جیگی به واسطه تولید شادی عمومی بدون چشم داشت، در روزگاری است که سرمایه بر تمام ارکان زندگی سایه گسترانیده و در دل خود مفاهیمی همچون دگرخواهی و ایثار را مستتر کرده است.

این دو عامل در کنار بی شیله پیلگی، بی ریایی، آرامش خاطر و . او همواره برای مردم مشهد مملو از خاطرات شیرین است.

 

از فرش به عرش

جیگی جیگی اگرچه در دوران زندگی مزد تلاش بی وقفه خود در شاد کردن مردم را نگرفت اما قصه درگذشت او همواره نقل مجالس بوده و هست. موضوعی که شاید اصلی ترین دلیل شهرت او بر پایه آن جان می گیرد.

آنگونه که ریش سفیدان مشهدی نقل می کنند، جیگی جیگی چند روزی در محله دیده نشد و همین موضوع عده ای را به سمت آلونک او کشاند و آخرین دیدارها در کنار منزل محقر او تازه شد. وفاتی غریبانه و به دور از هیاهو که انگار معمایی در خود نهفته داشت.

مردم محله او را به غسالخانه شهر بردند تا روز بعد در قبرستان گلشور دفن نمایند. همزمان با انتقال جسد جیگی جیگی به سردخانه، جنازه یکی از  تجار یا به قولی دیگر یکی از افسران معروف آن زمان مشهد نیز  برای نگهداری شبانه به  غسالخانه منتقل می شود.

صبح روز بعد کارگران شهرداری جنازه جیگی جیگی را برداشته و برای دفن به قبرستان عمومی شهر می برند و چون آشنایی نداشت، مراسم کفن و دفن غریبانه و به سرعت انجام می شود.

از سویی دیگر خویشان تاجر معروف با خیلی از جمعیت مغموم پس از انجام مراسم خداحافظی جنازه با منزل و انتقال وی به حرم مطهر برای گذاشتن او در آرامگاه ابدی از پیش خریداری شده در کنج ایوان طلا، به منظور وداع آخر کفن را از روی صورت او پس می زنند اما با صحنه ای غیر قابل باور روبرو می شوند. جنازه ای که با آن تشریفات تا حرم مطهر بدرقه شده، جنازه جیگی جیگی ننه خانم بود.

اقوام مضطرب ابتدا به گلشور مراجعه می کنند و وقتی خبر دفن  پدر خود را می شنوند؛ تنها راه را گرفتن مجوز نبش قبر از مراجع تقلید حاضر در مشهد می یابند. هرچند آیات عظام سبزواری و میلانی با خواسته آنان مخالفت کرده و اذعان می دارند: دفن  جیگی جیگی در حرم خواست خدا و امام رضا(ع) بوده است.

و بدین گونه این مطرب دوره گرد بی چیز و بی کس، به پاس همه انسانیتش، برای همیشه در ایوان شمالی صحن انقلاب ایوان عباسی، ساکن شد.

ارزش یک عمر تلاش بی منت جیگی جیگی به همین جا ختم نشد و بعد از نیم قرن مردم مشهد به افتخار این نام ماندنی، اولین جشنواره بین المللی عروسکی کشور را به نام او مزین کردند تا ثابت شود که از فرش به عرش رسیدن آنقدرها هم بی حساب و کتاب نیست.

 تاریخ انتشار: دوشنبه ۳ اردیبهشت ۱۳۹۷ | شناسه مطلب: 106456

 

http://theater.ir/fa/106456

 


 

مطرب عشق» و قصه جیگی جیگی و ننه خانوم
 
 
 
به گزارش ایمنا، درباره این کتاب چنین آمده:
نسلی که در دهه های 30 و 40 شمسی دوران جوانی و یا میانسالی خودشان را در مشهد سپری می کردند خصوصا اهالی محله نوغان چهره دوره گردی را با قامتی متوسط و استخوانی با موهای صاف و خرمائی خوب به یاد دارند. چهره ای ژولیده با لباس های عجیب و غریب همراه با یک کلاه پوستی که دم روباهی به عنوان حمایل از آن آویزان کرده بود با دف و دایره زنگی که همراهش بود هر روز پس از سلامی به آقا امام رضا(ع) بلند می خواند:
جیگی جیگی ننه خانوم
بیا بشین روی زانوم
رو زانوم سنجد داره
یه کمی بخور قوت داره.
روزها را بدین منوال سپری می کرد و شب ها به درون خانه غار مانند خودش درون کالی آخر کوچه نوغان به صبح می رساند، گرچه خودش سراسر اندوه بود ولی آرزویی جز شادی دل مردم نمی خواست. با تمام علاقه ای که به شغلش داشت در ماه های محرم و صفر به احترام آقا امام حسین (ع) دست به دف و دایره نمی زد و در این ایام دیگر از او خبری نبود. گویا در این روزها در خانه اش با تنهایی خودش خلوت داشت. حالا بماند که چه می خواست و چه آرزو می کرد. مردم محله نوغان خوب به یاد دارند روزی را که به دلیل غیبت چند روزه این نوازنده با سرکشی از خانه اش با جسد بی جان او روبرو شده و با حسرت این پیکر بی جان را تا غسالخانه گورستان عمومی مشهد(مشهور به گلشور) مشایعت کرده بودند.
این مرد کسی نبود جز جیگی جیگی ننه خانم نوازنده ساده دلی که جز برای دلش نمی زد و چون هرچه از دل برآید لاجرم بر بردل نشیند مردم هم خوشحال بودند از هنر این مرد.
اما نمی دانم از این قسمت به بعد را چه بنامم معجزه و یا مزد ارادت. می گویند همزمان حاج حسن تاجر معروف و متمول شهر که جاقبری در حرم داشته هم می میره و می برندش غسالخانه آن موقع ها برق نبوده، تو تاریکی جای دو تا مرده عوض می شود و. فرزندان حاج حسن هنگامی که می خواستند آخرین وداع را با جنازه پدرشان بکنند پس از کنار زدن کفن ناگهان با چهره آرام جیگی جیگی مواجه می شوند و تا به خودشان بیایند متوجه می شوند پدرشان ساعتی است که در گورستان عمومی مشهد به زیر خروارها خاک رفته و سعی و تلاش آنان برای نبش قبر با حکم دوتن از آیات عظام و معروف مشهد(از جمله مرحوم آیت الله سبزواری) بی نتیجه می ماند و جیگی جیگی تا ابد در ایوان شمالی صحن عباسی می آرامد. خدا بیامرزدش "جیگی جیگی " را که جز شادی برای مردم نمی خواست.»
 این کتاب خواندنی را نشر تیسا با قیمت 10 هزار 900 تومان منتشر کرده است./
12135/135
 

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

طرح توجيهي,پروژه كارآفريني,كارآفريني, كسب كار,طرح توجيه فني همسفران نمایندگی آکادمی راهِ عاشقی korean45 ranginkamanct مجله مد و پوشاک | کیف ، کوله پشتی و کفش مشاوره خانواده خیانت مرکز آویژه phasmo آکادمی تخصصی ناخن آوا 09056629668 ویــــــــــــــــــــــــــرگول:)